«Τόπος μαρτυρίου» η Καστανιά της Σάμου μετά από 81 χρόνια
Στις 30 Αυγούστου 1943, στο μικρό ορεινό χωριό Καστανιά της Δυτικής Σάμου, οι φασιστικές δυνάμεις της Ιταλικής κατοχής του νησιού εκτέλεσαν ομαδικά 27 κατοίκους του χωριού που αντιστάθηκαν ηρωικά στους κατακτητές. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των επιζώντων, οι δυναμεις κατοχής τους συγκέντρωσαν (μαζί με άλλους 17 απο τα γειτονικά χωριά) σε ένα ξέφωτο και τους εκτέλεσαν. Ο μικρότερος από τους εκτελεσθέντες ήταν μόλις 15 ετών και το αίμα τους έβαψε κόκκινο τον μικρό χείμαρρο του χωριού.
Ο «Τόπος Μαρτυρίου» είναι ένας επίσημος, τιμητικός χαρακτηρισμός της πολιτείας, μιας περιοχής σε αναγνώριση της θυσίας των κατοίκων της. Για την Καστανιά Σάμου το σχετικό αίτημα έφθασε στον υπουργό Εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιο, ο οποίος ενεργοποίησε την αρμόδια γνωμοδοτική επιτροπή που έλαβε την απόφαση. Ο βουλευτής Σάμου με την Νέα Δημοκρατία, καθηγητής Χριστόδουλος Στεφανάδης, σε δήλωση του, με αφορμή την αναγνώριση, αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής: « Μετά από 81 χρόνια επιτέλους, η πατρίδα μας και η παρούσα Κυβέρνηση, αναγνώρισε το χωριό της Καστανιάς ως “Τόπο Μαρτυρίου”. Το αίμα των ηρώων του χωριού έφθασε στη θάλασσα της βόρειας Σάμου ,στην θάλασσα του Ομήρου, στο Αιγαίο πέλαγος και ενώθηκε με το αίμα το χιλιάδων ηρώων του έθνους μας που θυσιάστηκαν από την αρχαιότητα στους αγώνες για την ελευθερία.
Στην σημερινή εποχή, οι γείτονες επινόησαν την λεγόμενη “Γαλάζια πατρίδα…” και διεκδικούν απροκάλυπτα, ανιστόρητα και ενάντια στις διεθνείς συνθήκες και το διεθνές δίκαιο, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Ίσως σε κάθε τυχοδιωκτική απόπειρα, που ενδεχόμενα ονειρεύονται ,θα πρέπει να μάθουν προηγουμένως και για την θυσία της Καστανιάς. Και ειδικότερα, όσον αφορά την Σάμο, να μάθουν για τους νικηφόρους αγώνες των κατοίκων του νησιού , απέναντι στην Οθωμανική αυτοκρατορία».