Χρήσιμα συμπεράσματα από την Εσπερίδα για τους Υγροτόπους της Ανατολικής Κρήτης!
● Περισσότεροι από 130, φυσικοί και τεχνητοί Υγρότοποι, στην περιοχή της Ανατολικής Κρήτης.
● Πλήθος παραβατικών πρακτικών στους Υγροτόπους της Ανατολικής Κρήτης ακόμα και 13χρόνια μετά την έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος.
● Θα πρέπει να αποτυπωθεί και να αξιολογηθεί η βιοποικιλότητα όχι μόνο των επιφανειακών αλλά και των υπόγειων υγροτόπων.
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η εκδήλωση ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης για τους Υγροτόπους της Ανατολικής Κρήτης που διοργανώθηκε από τη Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών της Ανατολικής Κρήτης του ΟΦΥΠΕΚΑ σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης, το Παγκόσμιο Γεωπάρκο Σητείας UNESCO, το WWF Ελλάς, το Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας και το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων και Υγροτόπων. Η Εσπερίδα πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 3/2/2025 στο Επιμελητήριο Λασιθίου με αφορμή της Παγκόσμιας Ημέρας Υγροτόπων. Την εκδήλωση παρακολούθησαν με ενδιαφέρον δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι τοπικών κοινοτήτων, στελέχη των υπηρεσιών της Περιφέρειας Κρήτης, επαγγελματίες – μέλη του Επιμελητηρίου Λασιθίου, καθώς και εκπαιδευόμενοι του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας Ιεράπετρας - Παράρτημα Αγίου Νικολάου.
Ο κος Μανώλης Ρουκουνάκης προϊστάμενος του Τμήματος Περιβάλλοντος & Υδροοικονομίας της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου, παρουσίασε το θεσμικό ρόλο της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος & Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Κρήτης σε σχέση με την προστασία των υγροτόπων, τονίζοντας ότι σε αρκετές περιπτώσεις η Περιφέρεια καλείται να αντισταθεί στην όποια καταστρατήγηση του νομοθετικού προστατευτικού πλαισίου, η εφαρμογή του οποίου είναι το βασικό της εργαλείο για την προστασία των σημαντικών υγροτοπικών οικοσυστημάτων.
Ακολούθησε παρουσίαση του κου Βαγγέλη Περάκη, συντονιστή του Παγκόσμιου Γεωπάρκου Σητείας UNESCO ο οποίος μίλησε για τους υδρογεωλογικούς γεώτοπους του Γεωπάρκου της Σητείας παρουσιάζοντας εικόνες που ανέδειξαν τη μοναδική βιοποικιλότητα των 16 υγροτόπων του Γεωπάρκου και πολλά παραδείγματα παραβατικής συμπεριφοράς (τροχόσπιτα, ανεξέλεγκτη διάθεση σκουπιδιών, άναρχη δόμηση, καθαρισμούς φερτών υλικών) που διακυβεύουν την διατήρηση τους.
Η κυρία Φυτώκα Ελένη, εκπρόσωπος του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή / Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων παρουσίασε μέσω τηλεδιάσκεψης το εν εξελίξει έργο του ΟΦΥΠΕΚΑ για τους Μικρούς Νησιωτικούς Υγροτόπους (ΜΝΥ) που έχει ως στόχο την επικαιροποίηση της γνώσης για την κατάσταση των Μικρών Νησιωτικών Υγροτόπων μέσω τηλεπισκόπησης στην περιοχή ευθύνης 5 Μονάδων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών του ΟΦΥΠΕΚΑ, μεταξύ των οποίων και η Μονάδα Ανατολικής Κρήτης. Με την ανάπτυξη ενός συστήματος λήψης αποφάσεων ΜΝΥ αναμένεται να είναι εφικτή η ιεράρχηση δράσεων διατήρησης, διαχείρισης και αποκατάστασης των Μικρών Νησιωτικών Υγροτόπων
Στη συνέχεια ο κος Θάνος Γιαννακάκης, συντονιστής δράσεων για «Λύσεις βασισμένες στη φύση» του WWF Ελλάς, έδειξε το έργο της περιβαλλοντικής οργάνωσης για τους Μικρούς Νησιωτικούς Υγρότοπους μέχρι την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος 229/2012 αλλά και του ομόφωνου ψηφίσματος κατά την 12η σύνοδο της σύμβασης Ραμσάρ για την προστασία των Μεσογειακών Νησιωτικών Υγρότοπων, παρουσιάζοντας τους υγρότοπους της Ανατολικής Κρήτης και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν και αναφέροντας ενδιαφέρουσες ανέκδοτες ιστορίες που παρουσιάστηκαν μέχρι την επιτυχή έκβαση της όλης προσπάθειας.
Κλείνοντας, ο κος Καλούστ Παραγκαμιάν, διευθυντής Ινστιτούτου Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας» αναφέρθηκε στις φυσικοχημικές διαδικασίες που οδηγούν στη δημιουργία υπόγειων υγροτόπων και στη σημαντική «γενετική» βιοποικιλότητα που φιλοξενούν, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι πρέπει να μην αγνοηθεί η ανάγκη για την μελέτη της υπόγειας βιοποικιλότητας στην αναμενόμενη Οδηγία για τα νερά, και τόνισε ότι μέρος των εσόδων από τα εισιτήρια των αξιοποιημένων σπηλαίων της χώρας θα πρέπει να διατίθεται στην παρακολούθηση των βιοτικών και αβιοτικών παραμέτρων τους και στη λήψη μέτρων αποκατάστασης όταν και όπου χρειάζεται.
Στη διάρκεια της συζήτησης αναδείχθηκε η ανάγκη στελέχωσης των τεχνικών υπηρεσιών δήμων και περιφερειών με κατάλληλα καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό προκειμένου να αποφευχθούν συνήθεις εφαρμοζόμενες καταστροφικές πρακτικές όπως για παράδειγμα: οι «καθαρισμοί» των υγροτόπων από μπάζα και φερτά υλικά που έχουν ως αποτέλεσμα την καταστροφή σημαντικής χλωρίδας και πανίδας, η συμπίεση του εδάφους με βαρέα οχήματα -μηχανήματα έργου, η υπερ-εκμετάλλευση του υδροφόρου ορίζοντα από τους ΤΟΕΒ που οδηγεί στην εξάντληση του διαθέσιμου ύδατος και στην διατάραξη της ισορροπίας του υδατικού ισοζυγίου που είναι απαραίτητο για τη διατήρηση των Μικρών Νησιωτικών Υγροτόπων.