Εκδήλωση της Εταιρείας Ελλήνων Δικαστικών Λειτουργών για την δημοκρατία και τις ελευθερίες

 

Η εκδήλωση διοργανώθηκε την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2024, στην κατάμεστη Αίθουσα Εκδηλώσεων του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, από την Εταιρεία Ελλήνων Δικαστικών Λειτουργών. Ξεκίνησε με χαιρετισμό της Προέδρου της, Μαρίας Παπαδημητρίου, η οποία αναφέρθηκε σύντομα στην ιστορία και στους σκοπούς της Εταιρίας, η οποία ιδρύθηκε το 1988 και αποτελεί μέλος της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Δικαστών MEDEL (Magistrats Εuropéens pour la Démocratie et les Libertés).

 

Στον χαιρετισμό της η Πρόεδρος επεσήμανε ότι η πολιτεία έχει εμπιστευθεί στους Δικαστές την απονομή της Δικαιοσύνης, μια δύσκολη, επίπονη, ευαίσθητη, αλλά και ιδιαίτερα τιμητική λειτουργία. Όπως τόνισε, το δικαστικό σώμα οφείλει να ανταποκρίνεται στη δημόσια φιλοδοξία για ακεραιότητα και να διεκδικεί διαρκώς την εμπιστοσύνη του πολίτη. Και καθήκον των Δικαστών είναι τα τηρούν, αλλά και να συνδιαμορφώνουν, τους κανόνες δεοντολογίας, όπως αυτοί προκύπτουν από την εκ του λειτουργήματός τους ανάληψη ευθύνης απέναντι στην κοινωνία και την πολιτεία.

 

Ωστόσο υπογράμμισε ότι σε μια δημοκρατική κοινωνία η οποία επιθυμεί πράγματι την ορθή απονομή της δικαιοσύνης και ενδιαφέρεται ουσιαστικά για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεοντολογικοί κανόνες πρέπει επίσης να τηρούνται και από όλους όσοι έχουν ως καθήκον την συμβολή τους στην καλύτερη δυνατή απόδοσή της, όπως, οι δικηγόροι, τα όργανα της εκτελεστικής εξουσίας, οι πολιτικοί, οι πανεπιστημιακοί, οι δημοσιογράφοι.

 

Τέλος, η συνεργασία μεταξύ δικηγόρων, δικαστών και κάθε άλλου που ενδιαφέρεται για τα ζητήματα δικαιοσύνης, με εμπιστοσύνη, είναι αναγκαία για την ύπαρξη ενός ανεξάρτητου αποτελεσματικού και κοινωνικά δίκαιου συστήματος δικαιοσύνης, το οποίο σεβόμενο τη δίκαιη δίκη, να είναι σε θέση να διασφαλίζει την αποτελεσματική προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων του πολίτη.

 

 

Η πρώτη συνεδρία διεξήχθη υπό την προεδρία του Γιώργου Σταυρόπουλου, Προέδρου της Κεντρικής Επιτροπής Κωδικοποίησης και επίτιμου αντιπροέδρου του ΣτΕ.

 

Ο Βασίλειος Ανδρουλάκης, Σύμβουλος της Επικρατείας, αναφέρθηκε στην ανάθεση εξωδικαστικών καθηκόντων σε Δικαστές, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 89 του Συντάγματος (μεταξύ άλλων σε συμβούλια ή επιτροπές πειθαρχικού, ελεγκτικού, δικαιοδοτικού ή νομοπαρασκευαστικού χαρακτήρα κλπ), καθώς και στις απαγορεύσεις στις οποίες υπόκειται. Όπως σημείωσε, ο δικαστής που αναλαμβάνει εξωδικαστικά καθήκοντα δεν παύει να είναι δικαστής και οφείλει να τηρεί πάντα τις αρχές δεοντολογίας που διέπουν το επάγγελμά του, αυτοσυγκράτηση και αμεροληψία.

 

 

Η Μαργαρίτα Στενιώτη, Πρόεδρος Εφετών και Αντιπρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Δικαστικών Λειτουργών για τη Δημοκρατία και τις Ελευθερίες, έκανε ειδική αναφορά στο φαινόμενο της “τηλεδίκης” ιδίως στις ποινικές υποθέσεις, επισημαίνοντας ότι «ο δικαστής δεν εκτελεί το έργο του σε ένα αποστειρωμένο περιβάλλον, αντιλαμβάνεται τις πιέσεις αλλά έχει τη νηφαλιότητα και τη δύναμη να κρίνει».

 

 

Στο τέλος της πρώτης συνεδρίας, ο Καθηγητής της Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, Σπύρος Βλαχόπουλος ανέλυσε το θέμα Δικαστές και Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, τονίζοντας ότι ο Δικαστής έχει, αναμφισβήτητα, το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και δεν πρέπει να ζει αποκομμένος από την κοινωνία. Ωστόσο, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, συνιστάται σε κάθε περίπτωση ο δικαστής να λειτουργεί και στα κοινωνικά δίκτυα με σύνεση, μετριοπάθεια κι αυτοσυγκράτηση.

 

Η δεύτερη συνεδρία διεξήχθη υπό την προεδρία και τον συντονισμό του Αλκιβιάδη Φερεσίδη, Εφέτη Αθηνών, και ξεκίνησε με τη σημασία του χάρτη δικαστικής δεοντολογίας, αποτελούμενου από πρότυπα που αντλούνται από τις παραδόσεις του δικαστικού σώματος από την ίδρυση του κράτους μέχρι και σήμερα. «Ορισμένα στοιχεία εμφανίζουν ιδιαίτερες πτυχές κι αποσκοπούν να θωρακίσουν καλύτερα τις αξίες τόσο υπό την τυπική και ουσιαστική τους διάσταση», ανέφερε ο κ. Φερεσίδης.

 

 

Ο Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου στο ΕΚΠΑ και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου Αντώνης Μεταξάς, επεσήμανε την σημασία της αυτοπρόσληψης του εθνικού δικαστή ως ενωσιακού και ότι οι δεοντολογικές κατευθύνσεις πρέπει να τίθενται και στην ευρωπαϊκή τους διάσταση, δεδομένου ότι ο ενωσιακός δικαστής εντάσσεται σε μια ευρύτερη δημόσια σφαίρα, την ευρωπαϊκή.

 

 

Ο Δημήτριος Γκαβέλας, Δικηγόρος και Αντιπρόεδρος της Ένωσης Ποινικολόγων μαχόμενων δικηγόρων, αναφέρθηκε στην εκ των εναντίων διαλεκτική προσέγγιση της αλήθειας δικαστών και δικηγόρων, στην ποινική δίκη, τονίζοντας την αναγκαιότητα για τήρηση των κανόνων δεοντολογίας και εκ μέρους των δικηγόρων, για την ανεύρεση της αλήθειας στην ποινική δίκη.